Trung Quốc gặp khó với công nghệ chất bán dẫn do thiếu máy in chip ASML

Ngày 30/6, chính phủ Hà Lan cho biết sẽ yêu cầu các công ty trong nước phải nộp đơn xin phép nếu muốn bán thiết bị sản xuất chip ra nước ngoài. Quy định có hiệu lực từ 1/9 và doanh nghiệp được nhắc đến nhiều nhất là ASML vì đây là tập đoàn hàng đầu thế giới về máy in chip, trong khi quốc gia được đánh giá bị ảnh hưởng nhất là Trung Quốc.

Ngay sau động thái của Hà Lan, Trung Quốc lên án Mỹ đã ép các quốc gia khác áp đặt biện pháp phong tỏa công nghệ đối với Trung Quốc, “phá hoại quy tắc thị trường và thương mại quốc tế” cũng như sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu.

ASML không phải là cái tên nổi tiếng như Apple, Intel hay Samsung, nhưng đây là công ty công nghệ lớn thứ hai châu Âu về giá trị vốn hóa. Các nhà sản xuất chip trên thế giới đều phải mua máy móc từ ASML để chế tạo các chip bán dẫn sử dụng trong điện thoại, máy tính, ô tô và máy chủ. Các khách hàng lớn nhất của ASML là Intel, Samsung cũng như TSMC, hãng làm ra các chip cho iPhone của Apple.

Giới chuyên gia nhận định ASML sẽ gặp khó trong việc xuất khẩu các hệ thống sản xuất chip tiên tiến sang Trung Quốc. Trong đó, mẫu máy in chip Twinscan NXT:2000i trở về sau, vốn sử dụng công nghệ quang khắc cực tím (EUV) được dùng cho các tiến trình 7 nm và 5 nm, không thể được bán sang quốc gia tỷ dân trừ khi có giấy phép. Các mẫu máy sản xuất chip với công nghệ cũ hơn như Twinscan NXT:1980i hay Twinscan NXT:1980Di dùng công nghệ in thạch bản nhúng (DUV) và chỉ có khả năng sản xuất chip trên tiến trình trên 10 mn vẫn được phép xuất khẩu, nhưng công nghệ 10mn kém hơn 5mn rất nhiều và không thể đủ sức cạnh tranh

Lệnh cấm mới không gây bất ngờ vì ngay từ tháng 3, ASML từng cảnh báo quy định hạn chế xuất khẩu có thể bị mở rộng. Khi đó, Bộ trưởng Thương mại Hà Lan Liesje Schreinemacher nói kiểm soát xuất khẩu công nghệ bán dẫn là cần thiết “vì lợi ích của an ninh quốc gia và quốc tế”, dù không đề cập đến quốc gia nào.

Quy định mới nhất từ Hà Lan vẫn đang tạo điều kiện cho công ty Trung Quốc sử dụng thiết bị cấp thấp hơn của ASML, như Twinscan NXT: 1980Di. Tuy nhiên, áp lực của Mỹ có thể khiến Hà Lan còn tiếp tục thay đổi và nếu Hà Lan siết chặt hơn quy định về xuất khẩu các máy in chip như Twinscan NXT: 1980Di thì Trung Quốc sẽ thực sự gặp nguy

Nhu cầu tự sản xuất chip của Trung Quốc càng gia tăng mạnh hơn khi Bộ Thương mại Mỹ áp đặt lệnh cấm bán linh kiện của Mỹ cho nhà sản xuất thiết bị viễn thông Trung Quốc ZTE Corp. Cho dù sau đó lệnh cấm đã được dỡ bỏ nhưng tác động về một lệnh cấm như vậy đã khiến Trung Quốc thúc đẩy việc tự sản xuất chip trong nước.

Reuters dẫn nguồn tin ẩn danh rằng Washington dự kiến áp đặt một quy tắc mới, trong đó có thể đưa cả những mẫu máy cũ như Twinscan NXT:1980Di ra khỏi tầm tay Trung Quốc. Khi đó, nước này sẽ không còn nhiều thiết bị để sản xuất chip.

Hiện tại, cho dù là một trung tâm sản xuất đồ điện tử, nơi lắp ráp nên những chiếc iPhone, laptop, loa thông minh và nhiều sản phẩm khác, phần nhiều các sản phẩm công nghệ hiện đại vẫn phải nhập khẩu, trong số đó riêng nhập khẩu các sản phẩm bán dẫn đã đạt tới con số hơn 200 tỷ USD mỗi năm

Tại hội nghị Semicon China ở Thượng Hải ngày 29/6, một số chuyên gia nhận xét rằng toàn cầu hóa trong lĩnh vực sản xuất chip đã chết và điều này sẽ khiến giá chip sẽ tăng rất mạnh do Trung Quốc là một trong những quốc gia cung cấp chip giá rẻ. Wei Shaojun, Giám đốc Viện Vi điện tử của Đại học Thanh Hoa và là quan chức của Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Trung Quốc, cho rằng nước này là “nạn nhân lớn nhất của quá trình phi toàn cầu hóa” trong ngành chip nói riêng và bán dẫn nói chung. Ông Shaojun nói :.

“Khi toàn cầu hóa về công nghệ sản xuất chip bị phá hủy, sẽ có những lỗ hổng lớn trong vấn đề cung ứng vì Trung Quốc không thể cung cấp các con chip ra trên toàn thế giới như trước đây”

Một số chuyên gia đánh giá tham vọng bán dẫn của Trung Quốc đang khó khăn chồng chất. “Trung Quốc giờ đây ngày càng khó có cơ hội xây dựng ngành công nghiệp bán dẫn mũi nhọn. Rất khó”, nhà phân tích Stacy Rasgon của Sanford C. Bernstein nói với Bloomberg.